De bedrijven die de twee ngo’s onderzochten, zijn niet van de minsten. Google, Amazon, Apple, DHL, IKEA, BMW, Unilever zijn goed voor 10 procent van de totale inkomsten van de 500 grootste multinationals. Hun broeikasgasuitstoot bedroeg in 2019 2,7 gigaton CO2-equivalent of ruim 5 procent van de globale broeikasgasemissies. Allemaal claimen ze ‘net zero’ te zijn tegen 2030, 2040 of 2050. Net zero wil letterlijk zeggen dat ze netto geen broeikasgassen meer zullen uitstoten, maar dat betekent niet dat ze geen broeikasgassen meer zullen uitstoten. De ngo’s vinden de term dan ook misleidend en geven aan dat het greenwashing in de hand werkt.
Scope 3
Laten we eerst beginnen met het goede nieuws. NewClimate Institute en Carbon Market Watch vonden dat drie bedrijven het relatief goed deden. Maersk, Vodafone en Deutsche Telekom (NewClimate Institute heeft zijn hoofdkantoor in Duitsland) gaven duidelijk aan dat ze hun eigen broeikasgasemissies met 90 procent over de hele waardeketen wilden verlagen. Dat wil zeggen dat ze hun eigen directe emissies aanpakken (scope 1) en overschakelen op hernieuwbare energie om indirecte emissies terug te schroeven (scope 2). Daarnaast willen ze hun indirecte emissies reduceren die ontstaan bij hun leveranciers en bij de eindgebruiker van hun product (scope 3).
Dat laatste aanpakken is een grote uitdaging omdat bedrijven dan moeten rekenen op alle partners in hun toeleveringsketen. Toch is het volgens de ngo’s belangrijk om ook die emissies te verminderen. Scope 3 is goed voor 87 procent van de emissies van de onderzochte bedrijven. In totaal beschreven slechts acht bedrijven hoe ze scope 3-emissies wilden aanpakken.
Compensatie
De ngo’s ontdekten dat sommigen de zaken iets te groen inkleurden. Zo gaven dertien bedrijven aan dat ze voor ‘net zero’ gaan, terwijl ze hun eigen emissies met gemiddeld 40 procent verminderen. De rest wordt gecompenseerd. Twaalf andere bedrijven engageren zich om klimaatneutraal te worden, zonder echte doelstellingen te publiceren.
Compensatie of ‘offsetting’ keuren de onderzoekers af. In het rapport staat letterlijk: “Twee derde van de bedrijven rekenen op de verwijdering van CO2 via bossen en natuurgebaseerde oplossingen om hun emissies te compenseren (…) maar die oplossingen zijn niet geschikt voor individuele claims want biologische koolstofopslag is omkeerbaar (door het kappen van bossen of door bosbranden). Bovendien hebben we behoefte aan emissiereductie én koolstofopslag.”
Open brief
Naar aanleiding van het rapport hebben NewClimate Institute en Carbon Market Watch een open brief gestuurd naar de Europese Commissie. Daarin geven ze onder andere aan dat de term ‘koolstofneutraal’ of ‘net zero’ verboden moet worden. Bedrijven gebruiken compensaties om dat doel te bereiken en dat is volgens hen niet transparant. De ngo’s richten ook hun pijlen op de doelstelling van de commissie om zelf in 2030 klimaatneutraal te zijn. “Idealiter zou de Europese Commissie moeten steunen op absolute reducties en geen compensatie. Bovendien zou de commissie geen klimaatneutrale claims mogen maken. Ze moet transparant en apart communiceren over haar impact, over haar inspanningen om emissies intern te reduceren en over compensaties.”
Een van de conclusies van het rapport is dat er een standaard nodig is die aangeeft hoe bedrijven correct moeten rapporteren over hun duurzaamheidsdoelstellingen. Europa is daar ook mee bezig. De details zijn nog vaag, maar we weten wel dat de Corporate Social Responsibility Directive in 2024 van kracht zal zijn.
Lees het rapport Corporate Climate Responsibility Monitor 2022
