Welke economische activiteiten zijn ecologisch en duurzaam en welke niet? Stel die vraag aan vijf personen en je krijgt evenveel verschillende antwoorden. Wat voor de één greenwashing is, is voor de ander écht groen. Europa wil klaarheid scheppen in die discussies. Het heeft daarom een lijst opgesteld met alle activiteiten die een duurzame stempel krijgen. De lijst – de EU Taxonomy – moet beleggers helpen om het kaf van het koren te scheiden (zie kader).
Concrete criteria
Duurzame economische activiteiten hebben volgens Europa zes doelstellingen. Om de doelstellingen nog concreter te maken, werkt de Europese Commissie technische criteria uit. Die voor klimaatverandering en -adaptatie zijn (bijna) klaar. Ze zijn van toepassing op dertien sectoren die verantwoordelijk zijn voor 80 procent van de broeikasgasemissies, zoals de energiesector, de transportsector, gebouwen, de maakindustrie en zelfs de kunstsector.
Wat met gas en kernenergie?
Staan ook in het groene lijstje, tot ongenoegen van milieuexperts: bosbouw (met name het gebruik van hout als biomassa) en biobrandstoffen. Die criteria zal de Europese Commissie opnieuw tegen het licht houden wanneer de regelgeving rond landgebruik en bosbouw (de zgn. LULUCF) en de richtlijn rond hernieuwbare energie worden herbekeken.
Wat voor nog meer opschudding zorgde bij de bekendmaking van de eerste lading criteria, is dat de Europese Commissie de hete aardappel over kernenergie en gascentrales voor zich uit schuift. Twee onderzoeksinstellingen bekijken momenteel het rapport van de Joint Research Centre, het expertisecentrum van de Europese Commissie, over kernenergie en -afval. Volgens sommige bronnen zouden de conclusies in juni bekendgemaakt worden.
Voor gascentrales overweegt de Europese Commissie om een aparte regelgeving in te voeren. Ze zijn er immers nog niet uit of gascentrales gezien kunnen worden als een overgangsoplossing om bijvoorbeeld de sluiting van steenkoolcentrales of kerncentrales op te vangen.
Duurzaamheidsrisico’s
Bedrijven die verplicht zijn om een niet-financieel rapport of duurzaamheidsverslag te maken, moeten de nieuwe criteria rond klimaatadaptatie en -verandering integreren in hun verslagen vanaf 1 januari 2022 (zie kader). Maar dat is volgens de financiële sector te laat. Voor hen worden de regels rond informatieverstrekking immers dit jaar al van toepassing.
Sinds 10 maart 2021 is de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) van kracht. Ze verplicht verzekeraars, beleggingsinstellingen, kredietinstellingen … om informatie te verstrekken over de duurzaamheidsrisico’s of ESG-risico’s. Dat zijn gebeurtenissen op ecologisch (ecological), sociaal (social) of bestuursvlak (governance) die een negatieve impact kunnen hebben op de belegging. De regeling geldt voor alle fondsen, ook die zonder duurzaamheidslabel.
Donkergroen of lichtgroen?
De financiële sector is bovendien genoodzaakt om transparanter te communiceren over groene financiële producten. Voor de duurzame beleggingen die ze aanbieden, moeten ze bijvoorbeeld aangeven of die donkergroen of lichtgroen zijn. Donkergroene fondsen investeren in duurzame economische activiteiten. Lichtgroene fondsen stoppen geld in ESG-projecten. Volgens bepaalde experts zijn de criteria voor lichtgroene of donkergroene activiteiten nog vaag. Bovendien dienen bedrijven zoals gezegd pas volgens de nieuwe regels rapporteren vanaf 1 januari 2022, terwijl de financiële instellingen tegen het einde van het jaar kleur moeten bekennen. De verplichting om hun producten nu al op te delen in donker- of lichtgroen zorgt dus voor heel wat wrevel.
Hoe dan ook, er is geen weg terug. De bedrijven die verplicht een niet-financieel verslag maken, zullen hun groene claims sterker moeten onderbouwen met de EU Taxonomy-criteria. De financiële instellingen zullen transparanter moeten zijn over hun duurzame financiële producten. En Europa zal een keuze moeten maken over gas en kernenergie.
