Ecologische hotspot ontdekt onder drukke scheepvaartroute in Noordzee
Wetenschappers van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen hebben in het Belgische deel van de Noordzee een hotspot voor onderwaterleven ontdekt. Een van de drukste scheepvaartroutes ter wereld blijkt soortenrijke kolonies van zacht koraal te herbergen.
Het Belgische deel van de Noordzee beslaat ongeveer 0,6 procent van het totale Noordzeeoppervlak. Het relatief kleine gebied is een drukke vaarroute, er wordt gevist en er zijn de laatste jaren talloze windmolenparken bijgekomen. Onderzoekers van het KBIN wilden uitzoeken welke effecten dat heeft op de onderwaterfauna.
Dodemansduim
De Belgische Noordzee bestaat voor ongeveer 15 procent uit grindbedden. Dat zijn harde substraten samengesteld uit achtergebleven afzettingen (overgebleven grove sedimenten waaruit het fijnere materiaal werd weggespoeld door wind, stromingen, getijden), kiezel en keien. De stenen vormen – onder de juiste omstandigheden – een thuis voor onderwaterfauna die zich vasthechten op de stenen of in spleten en kloven leven. Aangezien veel soorten de watermassa filteren, dragen zij bij aan de zuivering en de helderheid van het water.
Het Belgische onderzoeksschip RV Belgica ontdekte dat de grindbedden een bijzonder rijke natuur bevatten. Het schip bracht talrijke kolonies van het zachte koraal ‘dodemansduim’ in kaart. Voor het eerst in decennia werd ook een levend exemplaar van de Europese platte oester gevonden op Belgische bodem, naast een reeks schelpdieren, schaaldieren en vissen.
Beschut door de scheepvaart
Gezien de vele menselijke activiteiten in de Noordzee mag de ontdekking verrassend worden genoemd, zegt het KBIN. Grindbedden hebben het immers zwaar te verduren door intensieve en alomtegenwoordige visserij. Die woelt de stenen om en vist ze vaak zelfs op, waardoor de bedden verdwijnen. De drukke scheepvaartroute speelt wellicht een beschermende rol: door het vele verkeer is er minder intensieve, bodemverstorende visserij, waardoor de typische fauna zich kan ontwikkelen. “De ontdekking suggereert dat biologische gemeenschappen die geassocieerd zijn met grindbedden kunnen blijven bestaan en zich kunnen herstellen in Belgische wateren”, zegt mariene ecoloog Giacomo Montereale Gavazzi. “Bovendien wekt het feit dat dergelijke dieren in dit gebied voorkomen de verwachting dat scheepvaartroutes in de hele Noordzee, corridors kunnen vormen van natuurlijke hotspots voor biodiversiteit.”