"Duurzaamheid is verweven in ons DNA"

Aquafin werkt al jaren rond duurzaamheid, een thema dat eigen is aan de kernactiviteit van het bedrijf. “We namen al tal van initiatieven in verschillende domeinen. Maar omdat we geen gebruik maakten van een duidelijk kader, overlapten sommige initiatieven elkaar of stonden ze mekaar in de weg. Om over de hele breedte te werken, hadden we een systematische aanpak nodig”, vertellen Sabine Schellens, directeur Organisatie­ontwikkeling & HR, en Anja De Wit, communicatieadviseur en MVO-­coördinator.

Hoe hebben jullie dat aangepakt?

Anja De Wit: “In eerste instantie hebben we een aantal inspirerende sprekers uitgenodigd. Sommigen kwamen van organisaties die werken rond beleid, zoals het Europees Milieuagentschap en MVO Vlaanderen, maar we ontvingen ook bedrijven die hun best practices kwamen voorstellen, zoals Spadel en Indaver.”

Sabine Schellens: “Daarna organiseerden we samen met CIFAL een workshop. CIFAL is een VN­organisatie die informatie en opleidingen geeft over thema’s zoals de SDG’s. Met dertig collega’s brachten we zowel onze sterke punten op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen als de verbeterpunten in kaart.”

“Alles samen verzamelden we ongeveer 55 kenmerken, waarvan iets meer dan de helft verbeterpunten waren. Die clusterden we onder de vijf P’s van de SDG’s: people, planet, profit, peace en partnership. Zo zagen we meteen of we breed genoeg hadden gedacht. De vijf P’s herleidden we tot drie pijlers waarrond we ons duurzaamheidsbeleid opbouwden: ‘groen doen’, ‘kansen creëren’ en ‘positieve impact’ (zie verder).”

Op welke manier zitten de SDG’s verwerkt in jullie beleid?

Schellens: “Hoewel we niet zijn vertrokken vanuit de SDG’s, beseften we achteraf dat veel van die doelstellingen deel uitmaken van ons beleid. Om de drie pijlers meer concreet te maken, hebben we binnen elk ervan een aantal accenten geformuleerd waarop we tegen eind 2020 duidelijke vooruitgang willen boeken. Veel van de SDG’s raken we zo rechtstreeks aan, zoals ‘Schoon Water en Sanitair’ of ‘Verantwoorde Consumptie en Productie’.”

“Met anderen zijn we onrechtstreeks verbonden. Zo helpen onze ontwikkelingsprojecten niet letterlijk hongersnood de wereld uit. Maar door te zorgen voor beter sanitair en proper drinkwater, worden mensen wel minder snel ziek. De SDG’s hebben ons doen inzien dat we een bredere impact kunnen hebben dan we op het eerste gezicht dachten.”

Ook de investeerders van onze projecten brengen we op de hoogte van onze MVO-visie. Maatschappelijk verantwoord ondernemen wordt alsmaar belangrijker in die wereld.

Verantwoordelijkheid nemen

Hoe zorgen jullie ervoor dat alle lagen van de organisatie worden betrokken in het beleid?

Schellens: “Aan de ene kant willen we onze werknemers uitdagen om zelf verantwoordelijkheid te nemen. Aan de andere kant willen we onze visie rond maatschappelijk verantwoord ondernemen duidelijk integreren in de kernactiviteiten van ons bedrijf. Het individu spreken we bijvoorbeeld aan in ons mobiliteitsplan. Zo worden werknemers die recht hebben op een bedrijfswagen aangemoedigd om te kiezen voor een groenere wagen.”

“Bovendien hebben alle medewerkers de kans gekregen om het beleid mee vorm te geven in de workshops, en zetelen ze nu in verschillende werkgroepen. Onze bijenkasten kunnen bijvoorbeeld op veel enthousiasme rekenen. Op het niveau van het management is elke directeur verantwoordelijk voor een aantal van onze doelstellingen. Zo wordt de hele visie door de directie gedragen.”

Jullie werknemers reageren enthousiast. Is dat te verklaren doordat jullie organisatie actief is in de milieusector?

Schellens: “We vinden het belangrijk om thema’s te kiezen die met onze organisatie verbonden zijn. Zoals biodiversiteit en waterzuivering voor ons bedrijf belangrijk zijn, zal een farmaceutisch bedrijf vaker kiezen voor gezondheidsthema’s en een confectioneur voor topics als circulair aankopen. Wie een visie bottom-up wil opbouwen, vertrekt best vanuit zijn kernactiviteit en legt de SDG’s ernaast om overeenkomsten te zoeken.”

“Tegelijk werken er bij Aquafin meer dan duizend mensen met elk hun eigen waarden. Voor de één is dat bijvoorbeeld vrijheid in mobiliteitskeuzes, voor de ander weegt het groene aspect door of de mogelijkheid om mee te werken aan innovatie. Je moet ervoor zorgen dat iedereen zijn gading vindt. Blijf altijd ruimdenkend, anders sluit je mensen uit.”

De Wit: “Daarnaast is het belangrijk dat de hele MVO-­visie verweven is met het DNA van het bedrijf. Het is niet alleen de job van de communicatieafdeling om er elk jaar over te rapporteren, ook het management moet de SDG’s willen integreren in de organisatie en daar de nodige tijd en middelen voor voorzien.”

Het is niet alleen de job van de communicatieafdeling om er elk jaar over te rapporteren, ook het management moet de SDG’s willen integreren in de organisatie.

Groene investeerders

Hoe communiceren jullie met externe partijen over de doelstellingen?

De Wit: “In een stuurgroep van burgemeesters toetsten we onze MVO­visie af met de gemeenten, een belangrijke doelgroep voor ons. Om de omwonenden rond onze zuiveringsinstallaties te bevragen en te polsen naar hun mening, werken we met tevredenheidsenquêtes. Als er een nieuwe installatie opengaat, nodigen we de buurtbewoners bovendien uit voor een bezoek. Zo onderzoeken we of burgers onze acties ervaren zoals we ze bedoelen.”

Schellens: “Ook de investeerders van onze projecten brengen we op de hoogte. We merken al langer dat maatschappelijk verantwoord ondernemen alsmaar belangrijker wordt in die wereld. De onderhandelingen voor de leningen die we afsluiten zijn de laatste jaren veel meer gefocust op MVO. Ook de buitenwereld daagt ons dus uit om groener te denken.”

Wat zijn de volgende stappen in jullie proces?

De Wit: “De eerstvolgende fase is het meetbaar maken van onze eigen doelstellingen, zodat we zichtbare stappen vooruit kunnen zetten. Omlijnde doelstellingen moeten aangeven waar we op de verschillende domeinen willen staan tegen eind 2020. Daarover zullen we uiteraard communiceren.” “De grote pijlers blijven wij de komende jaren op dezelfde manier gebruiken, maar de specifieke accenten moeten we constant blijven evalueren en waar nodig bijstellen. We moeten ook genoeg nieuwe initiatieven blijven nemen, want de wereld verandert constant. Coworkinginitiatieven als Bar d’Office en fietsleasing waren tot een aantal jaar geleden nieuw voor ons. Het is een constante evolutie en een continu leerproces. Heel wat accenten vragen bovendien om een cultuurshift en vergen dus ook veel tijd, maar uiteindelijk plukken we er de vruchten van.”