De waterkringloop van Carlsberg

Carlsberg baat in totaal 82 brouwerijen uit, verspreid over de hele wereld. Tegen 2030 wil de brouwerij het waterverbruik over al die productielocaties heen halveren. Het pilootproject in Fredericia haalt die doelstelling alvast, door bijna al het proceswater van de site te zuiveren en opnieuw te gebruiken. Het totale waterverbruik om een hectoliter bier te produceren, daalt daardoor van 2,8 naar 1,4 hectoliter. Voor het ontwerp, de bouw en de opvolging van de waterzuiveringsinstallatie, die 100 kubieke meter water per uur kan verwerken, deed Carlsberg een beroep op het Mechelse Pantarein Water.

“Dit is het eerste project voor waterhergebruik van deze omvang in Denemarken”, vertelt Piet De Langhe, zaakvoerder van Pantarein Water. “Daarom waren er ook verschillende beleidsinstanties en kenniscentra bij betrokken in een breed publiek-privaat partnerschap. Zij hielden een uitgebreide studiefase om zeker te zijn dat het proceswater veilig hergebruikt kan worden en binnen het wettelijke kader. De installatie zelf is gebouwd in slechts elf maanden. Een recordtempo, zeker in volle coronacrisis.”

Water at your service

De zuiveringsinstallatie is sinds januari 2021 in gebruik, maar daarmee is de betrokkenheid van Pantarein Water niet afgelopen. Zij blijven de goede werking van de installatie opvolgen vanuit hun kantoor in Mechelen, dankzij doorgedreven automatisatie in het ontwerp. “Dat hoort bij onze visie op waterzuivering”, vertelt De Langhe. “Wij bieden in de eerste plaats totaalprojecten aan, met inbegrip van ontwerp, opvolging en eventueel zelfs financiering.”

“Met zo’n water at your service-model kunnen we aan de ene kant onze klant ontzorgen. Aan de andere kant geeft het ons de mogelijkheid om te focussen op circulariteit in brede zin. Ons doel is niet louter water te zuiveren tot het aan de normen voor lozing voldoet. Wij kijken naar het totale watergebruik van onze klant en hoe we dat zo circulair en efficiënt mogelijk kunnen maken.”

Energie- en waterefficiënt

De nieuwe installatie behandelt al het proceswater van de site in Fredericia, waarna 90 procent hergebruikt kan worden. “Het behandelde water beantwoordt aan alle normen voor drinkwater”, legt De Langhe uit. “Carlsberg gebruikt het nu om te spoelen, te reinigen en stoom op te wekken – alles behalve het brouwen zelf.”

Om zo’n hoge waterkwaliteit te leveren, gebruikt de zuiveringsinstallatie technieken als anaerobe zuivering, membraanfiltratie en omgekeerde osmose. Pantarein Water deed daarbij een beroep op een ander Vlaams bedrijf: Bluefoot Membranes. Zij ontwikkelden een compact membraan dat 30 procent minder energie verbruikt. De installatie levert nog een extra efficiëntiewinst in de vorm van biogas. Dat wordt geproduceerd tijdens de anaerobe zuivering, wanneer bacteriën het organisch afval in het water afbreken. Carlsberg gebruikt dat energierijke gas om stoom op te wekken en vult zo nog eens 10 procent van zijn warmtebehoefte in.

Grote voedingsbedrijven zien steeds meer de noodzaak om water- en bij uitbreiding klimaatrobuust te worden. Ze stoten voorlopig nog niet op tekorten, maar de kost om aan water te raken, stijgt wel al.

Waterrobuust

Carlsberg ziet de nieuwe waterzuivering als een investering die zichzelf zal terugbetalen door besparingen op de waterfactuur. Tegelijk worden ze minder afhankelijk van externe bronnen om voldoende water te hebben voor hun productieproces. Volgens De Langhe zal die factor in de toekomst alleen maar belangrijker worden: “Grote voedingsbedrijven zien steeds meer de noodzaak om water- en bij uitbreiding klimaatrobuust te worden. Ze stoten voorlopig nog niet op tekorten, maar de kost om aan water te raken, stijgt wel al.”

“We merken bijvoorbeeld dat de kwaliteit van grondwater al jaren achteruitgaat. Daardoor zijn er steeds meer behandelingen nodig om er bruikbaar water van te maken. Als bedrijf geef je daar veel geld aan of je schakelt over op duur leidingwater dat ook niet altijd van de juiste kwaliteit is. Daarom kijken wij ook naar de afname van water en hoe we die kunnen verkleinen, bijvoorbeeld aan de hand van hergebruik.”

“Vlaanderen staat daar al verder in dan Denemarken, waar ze ook wel meer water beschikbaar hebben. Bij ons vind je veel industrie met een grote watervraag op een kleine oppervlakte en dus kampen we ook sneller met tekorten. Er is nu een afschakelplan in Vlaanderen, dus de mogelijkheid dat de overheid ooit het water afsluit bij bedrijven om het aan burgers te geven is een realiteit. Wij hebben al projecten vergelijkbaar met die in Fredericia gedaan voor Belgische brouwerijen zoals Moortgat, Huyghe en Westmalle. Heel wat andere bedrijven zitten nu in de studiefase van projecten om hun watergebruik meer circulair te maken.”

Zero water waste

Voor Carlsberg is het project in Fredericia onderdeel van een ruimere duurzaamheidsstrategie die naast waterverbruik ook focust op het elimineren van hun CO₂-uitstoot, verantwoorde alcoholconsumptie en veiligheid op de bedrijfsvloer. Het bedrijf heeft plannen om ook in Rusland, India en Bulgarije gelijkaardige waterzuiveringen te bouwen. “Wat we hier leren, gaan we ook toepassen in onze andere brouwerijen”, zegt Cees ’t Hardt, CEO van Carlsberg Group in hun persbericht. “Als brouwer dragen we een speciale verantwoordelijkheid om zorgvuldig met water om te springen. En als multinational willen we onze schouders zetten onder de Sustainable Development Goals. Daarom zetten we onszelf als doel om tegen 2030 geen druppel water meer verloren te laten gaan.”