Plus De vervuiler betaalt... hoeveel precies?

5.444 miljard dollar: dat bedrag zijn de 21 grootste fossiele brandstofbedrijven aan de maatschappij verschuldigd volgens een studie van Marco Grasso en Richard Heede. Jaarlijks zouden ze 209 miljard dollar moeten betalen tussen 2025 en 2050. Niet alleen omdat ze met hun activiteiten heel wat ecologische schade aanrichten, maar ook omdat ze jarenlang bewust verkeerde informatie verspreidden om die activiteiten veilig te stellen.

Kosten klimaatschade

De auteurs proberen een eerste, voorlopige antwoord te bieden op de vraag wie de kosten van de klimaatverandering moet dragen. In hun studie baseren ze zich daarvoor niet enkel op de materiële schade die al ontstond, maar ook op de morele schuld die de fossiele brandstofproducenten treft. Jarenlang ontkenden ze de klimaatverandering en gaven ze het brede publiek en de aandeelhouders verkeerde informatie.

In de periode van 2025 tot 2050 verwachten we zo’n 23,2 biljoen dollar aan klimaatschade. Uiteraard staan de producenten van fossiele brandstof niet alleen: ook de politieke autoriteiten en de burgers treft (een deel van de) schuld. Maar niet elke speler heeft een even grote rol gespeeld. Bedrijven zoals Saudi Aramco (Saudi-Arabië), ExxonMobil (VS), of Shell en BP (VK) zorgden historisch gezien voor meer vervuiling en moeten dus meer bijdragen. Van andere bedrijven, zoals Gazprom (Rusland) en Pemex (Mexico) wordt slechts een gedeeltelijke vergoeding gevraagd. Bedrijven die in armere landen hun hoofdkantoor hebben en slechts beperkt bijdroegen, zoals Coal India (Indië) en Sonatrach (Algerije) worden volgens dit voorstel vrijgesteld van herstelbetalingen.

Opruimwerk

Met deze herstelbetalingen zouden de bedrijven bijdragen aan een klimaatneutrale economie tegen 2050. Stelt een bedrijf nog verdergaande doelen op en neemt het ook de bijhorende acties, dan kan zich dat vertalen naar verminderde herstelbetalingen. Die acties beperken zich niet alleen tot een transitie weg van fossiele brandstoffen. Op termijn kunnen ook oude investeringen namelijk nog een invloed hebben op het klimaat. Als die infrastructuur uit gebruik wordt genomen, moet de uitbater ze eigenlijk ontmantelen. In werkelijkheid is dat echter meestal niet het geval.

In de Noordzee alleen al liggen er ruim 700 boorplatformen die met ongeveer 43.000 km aan pijpleidingen worden verbonden met tienduizenden andere installaties. Volgens De Tijd zijn ruim 85% van de boorputten verlaten, net als bijna 10% van de boorplatformen, waaronder meerdere uitgebaat door Shell en het toenmalige Elf Aquitaine, nu TotalEnergies. Die restanten kunnen zorgen voor verreikende vervuiling: putten die niet goed worden afgesloten kunnen gas lekken en via slecht schoongemaakte oliepijpleidingen komen olieresten in de zee terecht.